Szlakiem Adama Mickiewicza.
Przewodnik po Nowogródczyźnie, Wilnie i Kownie


    Kraj lat dziecinnych!... On zawsze zostanie
    Święty i czysty, jak pierwsze kochanie...
    Ten kraj szczęśliwy, ubogi i ciasny.
    Jak świat jest boży, tak on był nasz własny...
    ...I tylko krajów tych obywatele
    Jedni zostali wierni przyjaciele
    Jedni dotychczas sprzymierzeńcy pewni!
    Bo któż tam mieszkał? Matka, bracia, krewni...

    Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz - Epilog

Litwa, Białouruś, Nowogódek, Wilno, Kowno.

Niedostępny przez pół wieku kraj nad Świtezią, Niemnem i Wilią stał się krainą mityczną. Krajobraz Nowogródczyzny i Wileńszczyzny do dziś urzeka wyjątkową urodą. Wprawdzie wojny i bolszewickie porządki zmiotły z powierzchni ziemi karczmy, wiatraki i większość dworów, ale zostały czyste wody rzek, bujne lasy, architektura wsi. W ciągu ostatnich piętnastu lat uległ zahamowaniu proces rujnacji i dewastacji pamiątek po Wlk. Księstwie Litewskim. Odnowiono zabudowę małomiasteczkową Zdzięcioła, Mira, Nieświeża, a zwłaszcza Nowogródka. Powstało Muzeum Mickiewicza w Zaosiu, oraz Izba Muzealna w Niedźwiadce Wielkiej poświęcona Domeyce.

Tomasz Krzywicki jest zadomowiony w twórczości Mickiewicza. Nazwy wsi, jezior, rzek i lasów nie są dla niego pustymi dźwiękami, rozumie dobrze aurę poetycką roztaczaną przez owe pierwiosnki polskiego romatyzmu, które po przestudiowaniu tej książki nie będą już tylko nazwami geograficznymi: Świteź, Nowogródek, Tuhanowicze, Ruta, Worończa, Cyryn, dolina pod Kownem - najpiękniejsza w świecie, istnieją naprawdę i przy odrobinie wysiłku można je odwiedzić (Białoruś).

Trasy opisane w przewodniku:

1. Grodno - Nowogródek
2. Nowogródek
3. Nowogródek - Ruta Dolna - Szczorse - Lubcz
4. Nowogródek - Czombrów - Świteź
5. Świteź
6. Świteź - Zaosie (Rajca, Worończa, Cyryn, Mir)
7. Zaosie
8. Zaosie - Baranowicze
9. Znad Świtezi do Głazu Filaretów i Tuhanowicz
10. Tuhanowicze
11. Baranowicze - Nieśwież
12. Nowogródek - Bolcieniki - Gojcieniszki - Soleczniki Wielkie - Wilno
13. Wilno
14. Wilno - Druskieniki - Ogrodniki
15. Wilno - Troki - Wysoki Dwór - Kowno
16. Kowno
17. Kowno - Budzisko

<Źródło: TD, Rewasz>